Woordenlijst Engels-Nederlands beginletter a
Hallo Frans,
Ik heb je reactie van 13 november 2017 21.05 uur gelezen.
Een aantal lemma's zal ik hieronder behandelen.
aborting
--------
Voor mijn vertaling is gebruik gemaakt van Van Dale Middelgroot
woordenboek Engels-Nederlands (2009). Dit woordenboek geeft
'voortijdig afbreken' als bijzondere vertaling van 'abort' indien het
woord wordt gebruikt binnen de computertechniek. 'aborting' is de
ing-vorm van 'abort'. De ing-vorm kan in het Engels op twee manieren
gebruikt worden: als bijvoeglijk naamwoord, deze vorm heet
tegenwoordig deelwoord, en als zelfstandig naamwoord, deze vorm heet
gerund. Laat ik echter eens van beide vormen een zo realistisch
mogelijk voorbeeld proberen te bedenken. The aborting process is
sending messages to the system log. Dat is echter niet een
realistische zin. Aborting a process can damage your system. Dat is wel
een realistische zin. En wat is dan de vertaling? Het voortijdig
afbreken van een proces kan uw systeem beschadigen. Mijn vertaling
betreft dus de vertaling van de gerund. Ik zal echter het lidwoord
verwijderen. Wegens het bovenstaande wijs ik je voorstel af.
about
-----
Voor mijn vertaling is gebruik gemaakt van Van Dale Middelgroot
woordenboek Engels-Nederlands (2009). Ik heb gekozen voor de
woorden die de meeste gebruikswijzen van 'about' correct vertalen,
rekening houdend met het toepassingsgebied van de woordenlijst. Hierdoor
wordt enerzijds een redelijke volledigheid bereikt, terwijl anderzijds
de gegeven vertalingen goed als een tooltip kunnen worden weergegeven.
Ik zal het lemma echter verwijderen, omdat 'about' niet in de
woordenlijst thuishoort.
accessed
--------
Van Dale Middelgroot woordenboek Engels-Nederlands (2009) geeft als
vertaling van 'access': "(vnl. comp.) toegang hebben tot". Die vertaling
was niet bruikbaar. Collins Dictionary (2011) gaf als vertaling van
'access': "to gain access to; make accessible or available. computing:
a: to obtain or retrieve (information) from a storage device; b: to
place (information) in a storage device". Deze laatste vertalingen acht
ik echter niet helemaal juist.
Vervolgens ben ik op mijn eigen oordeel afgegaan. In de computertechniek
wordt 'accessed' alleen gebruikt in relatie tot een file op een station.
'the accessed file' is het benaderde bestand.
'accessed file x' moet niet met 'het geopende bestand x' worden
vertaald. 'benaderd' en 'geopend' zijn namelijk niet hetzelfde. Het is
mogelijk een file te benaderen zonder die file te openen, door buiten
het besturingssysteem om het station te benaderen. Ook kan een file die
benaderd is alweer gesloten zijn omdat de benadering reeds afgerond is.
Wegens het bovenstaande wijs ik je suggestie af.
actor
-----
Ik neem je suggestie over.
aggregate
---------
Dit woord kan ook bijvoeglijk worden gebruikt. Een samenvoeging kan ook
begrepen worden als een versmelting, dat is niet het geval. Ik zal de
vertaling wijzigen in: bijeenvoeging, bijeengevoegd, bijeenvoegen.
alpha channel
-------------
Volstaan met deze correcte schrijfwijze was mijn eerste idee. Maar nadat
ik gezien had dat de andere vormen (met een streepje en aan elkaar) ook
bij veleandere woorden waren opgenomen kon ik de gedachte erachter wel
inzien. Door die foutieve vormen ook op te nemen verschijnt ook dan de
vertaling. Tenslotte zag ik dat de Duitsers en de Italianen het ook
doen. Daarom besloot ik die foutieve vormen maar te laten staan. Maar ik
ben blij dat je er net zo over denkt als ik aanvankelijk dacht. Want het
is toch wat moeilijk voor te stellen dat mensen die Engels als vreemde
taal gebruiken déze fouten maken. Ik zal die foutieve vormen overal
verwijderen.
alternate
---------
Ik zal de vertaling wijzigen in: afwisselen, verwisselen.
Na bestudering van alle vertalingen en gebruiksvoorbeelden in mijn
woordenboeken kom ik tot de conclusie dat 'alternate' in geen geval met
'wisselen' behoort te worden vertaald.
anchor
------
Mijn vertaling is gebaseerd op https://en.wiktionary.org/wiki/anchor.
Deze bron geeft vijftien vertalingen als zelfstandig naamwoord en zes
als werkwoord. Collins Dictionary (2011) geeft twaalf vertalingen als
zelfstandig naamwoord en drie als werkwoord. Daarom heb ik reden op de
nauwkeurigheid van het Wiktionary-artikel te vertrouwen. Je commentaar
dat je een andere vertaling verkiest is niet gemotiveerd. Daarom wijs
ik je commentaar af.
append
------
In de informatica is 'append' de tegenhanger van 'insert' en deze
woorden behoren tot het jargon van de programmeur. De gebruikelijke
vertaling van 'append' is dan 'achteraan toevoegen'. In formele taal kan
'append' ook voorkomen en dan worden vertaald met 'bijvoegen',
'toevoegen', of 'bevestigen'. Voorbeelden zijn 'to append a footnote'
(Collins Dictionary, 2011) en 'append a seal to a document' (Van Dale
Middelgroot woordenboek Engels-Nederlands, 2009). Deze voorbeelden
heb ik als weinig relevant beoordeeld en daarom heb ik 'bijvoegen',
'toevoegen' en 'bevestigen' niet als vertaling opgenomen. De Wiktionary
blijkt nu zowel mijn vertaling te bevestigen als het sterk formele
karakter van de andere toepassingen. Je commentaar dat je een andere
vertaling verkiest is niet gemotiveerd. Daarom wijs ik je commentaar af.
application launcher
--------------------
In de informatica wordt met een 'application' een toepassingsprogramma
bedoeld, tegenover een systeemprogramma. Een 'application launcher' is
dan ook een 'toepassingsprogramma-starter'. 'programmastarter' is een
hyperoniem.
argument
--------
Het is in woordenboeken ongebruikelijk om een beschrijving of een
vertaling met een bepaling tussen haakjes te verduidelijken. Tussen
haakjes wordt alleen grammaticale informatie over het lemma aangegeven,
bijvoorbeeld 'bw.', en een toepassingsgebied, bijvoorbeeld 'jur.'.
Rule of Least Surprise: In interface design, always do the least
surprising thing. Daarom voeg ik geen verduidelijkingen aan een
vertaling toe.
Een functie heeft geen parameters, maar argumenten. Zeggen of schrijven
dat een functie parameters heeft, is fout.
arrow key
---------
Ik heb geen toetsen met meerdere pijltjes erop. Maar Van Dale Groot
woordenboek van de Nederlandse taal (2005) geeft je gelijk. Het is
'pijltjestoets'. Ik zal de vertaling daarom wijzigen in 'pijltjestoets'.
ascending order
---------------
Met '[]' bedoelde ik geen 'oplopende volgorde', maar een vervanging
met niets, dus het artikel wordt verwijderd. Omdat 'ascending' in de
woordenlijst voorkomt en 'order' een gewoon woord is, besloot ik
'ascending order' en zijn variaties te verwijderen.
aspect ratio
------------
Mijn vertaling met 'aspectverhouding' is gebaseerd op het Poly-
Elektronica Zakboekje, in 1989 uitgegeven door Koninklijke PBNA. Dit
Nederlandstalige boekje bevat een hoofdstuk over radio en televisie.
Het hoofdstuk telt 66 pagina's en is geschreven door ir. J.P. van der
Fluit. Het hoofdstuk besluit met een korte literatuurlijst, met daarin
"Televisietechniek. Van camera tot beeldscherm" van R. Mäusel, in 1986
uitgegeven door Kluwer Technische Boeken. Het zakboekje van PBNA stond
onder redactie van prof. dr. ir. R. J. van Overstraeten (voorzitter),
dr. ir. E. H. Nordholt, ir. G. A. Schwippert en prof. ir. M. P. J.
Stevens. Alle belangrijke begrippen in het zakboekje, waaronder
'aspectverhouding', zijn gecursiveerd wanneer zij voor het eerst genoemd
worden. Het zakboekje heeft een encyclopedisch karakter en PBNA is een
erkende onderwijsinstelling.
Ik was van mening dat mijn bron zeer gezaghebbend is. Naar aanleiding
van je commentaar heb ik echter een nader onderzoek ingesteld.
Wiktionary bevat een artikel over 'aspect ratio', en geeft daarbij ook
de Nederlandse vertaling: 'aspectverhouding'. Het artikel geeft geen
bronnen, maar dat is voor betekenissen en vertalingen niet gebruikelijk.
Wikipedia heeft een artikel met de titel 'Beeldverhouding', maar het
artikel vermeldt geen bronnen. Daarom is de betrouwbaarheid gering.
Ik heb ook de gebruiksaanwijzing van mijn televisie opgezocht. Die
gebruikt de termen 'beeldformaat' en 'beeldgeometrie'.
Ik heb ook op het internet gezocht naar pdf-documenten met de term
'aspectverhouding'. Ik heb toen twee documenten gevonden die ik
veelzeggend vond. Het eerste gaat over het "SMART Board® M685ix2
interactive whiteboard-systeem" en het tweede gaat over
"AANLEVERSPECIFICATIES TV COMMERCIALS" van Omroep Brabant. Daaruit komt
naar voren dat 'aspectverhouding' de gevestigde technische term is die
als eerste wordt genoemd. Daarna gaat men over op de term
'beeldverhouding'.
Dit beeld ontstaat ook bij zoeken op www.startpage.com als de
zoekmachine ingesteld is om het aantal resultaten te vermelden.
aspectverhouding domain:tweakers.net => Ongeveer 8 resultaten
aspectverhouding domain:hardware.info => Geen resultaten
aspectverhouding filetype:pdf => Ongeveer 20 resultaten
beeldverhouding domain:tweakers.net => Ongeveer 8.580 resultaten
beeldverhouding domain:hardware.info => Ongeveer 4.060 resultaten
beeldverhouding filetype:pdf => Ongeveer 2 resultaten
'beeldverhouding' lijkt dus de moderne term voor consumenten te zijn
geworden, terwijl 'aspectverhouding' nog de boventoon voert in
technische documentatie.
aspectratio -"aspect ratio" domain:tweakers.net => Ongeveer 163
resultaten
aspectratio -"aspect ratio" domain:hardware.info => Ongeveer 5
resultaten
'aspectratio' komt dus weinig voor.
Conclusie: alleen de term 'beeldverhouding' heeft de toekomst. Ik zal
mijn vertaling daarom vervangen door 'beeldverhouding'.
assertion
---------
Van Dale Middelgroot woordenboek Engels-Nederlands (2009) geeft als
eerste vertaling 'bewering, verklaring' en als tweede vertaling
'handhaving, verdediging'. Collins Dictionary (2011) geeft als
vertaling 'a positive statement, usually made without an attempt at
furnishing evidence'.
Deze bronnen zijn niet met elkaar in strijd. Belangrijk is het woord
'usually'. Hieruit volgt dat 'bewering' meestal de goede vertaling
is, maar dat 'verklaring' en 'verdediging' in sommige gevallen beter
is. Gelet op het toepassingsgebied van de woordenlijst zal 'bewering'
meestal goed zijn, maar niet altijd. Conflicten en discussie kunnen
ook binnen Debian optreden.
Het woord 'assertion' is ook een begrip in de informatica, en wel in
correctheidsbewijzen. Het gebruiksvoorbeeld 'assertion failed' is
waarschijnlijk daaruit afkomstig, maar daaruit volgt dan niet dat de
bewering onjuist is. Het algoritme kan ook fout zijn.
Het opnemen van alleen een gebruiksvoorbeeld keur ik af. (Rule of
Least Surprise)
Ik zal mijn vertaling wijzigen in 'bewering'.
atime
-----
'atime' is geen Engels en hoort dus niet in de woordenlijst thuis.
Bij toeval trof ik de term onlangs aan. 'atime' is een optie van het
Linux-commando 'find'. Uiteraard moet 'atime' dan niet vertaald worden.
Wegens het bovenstaande wijs ik je voorstel af.
attempt
-------
Het vermelden van woordsoorten bij vertalingen is in woordenboeken
ongebruikelijk.
In woordenboeken komt het wel algemeen voor dat de woordsoort van een
lemma wordt aangegeven. Die informatie behoort dan tot de grammaticale
informatie over het trefwoord. Die grammaticale informatie is dan
echter onderdeel van de opzet van een woordenboek, het is integraal
doorgevoerd. Voor een woordenlijst die in een tooltip een vertaling
aanreikt voert dat te ver.
Wegens het bovenstaande wijs ik je commentaar af.
authorization
-------------
Het is in woordenboeken ongebruikelijk informatie toe te voegen voor
mensen die leesblind zijn. Die mensen zijn ook beter geholpen met het
aanzetten van spellingscontrole.
Van Dale Middelgroot woordenboek Engels-Nederlands (2009) geeft
'autorisatie, machtiging, volmacht' als eerste vertaling, en
'vergunning, goedkeuring' als tweede. In de woordenlijst staat thans
'autorisatie' als vertaling. Omdat in Nederland 'autorisatie' geen
gewoon woord is en 'volmacht' alleen wordt gebruikt bij verkiezingen
om een andere persoon voor jou te laten kiezen, heb ik als overgang
gekozen voor 'machtiging' als eerste vertaling en 'autorisatie' als
tweede. Op termijn wil ik van 'autorisatie' af omdat dat woord door
mij als dikdoenerij wordt ervaren.
Het is moeilijk om het onderscheid te zien tussen de eerste en tweede
vertaling van Van Dale. Met Collins erbij gaat dat echter iets beter.
De eerste heeft betrekking op het een ander in de plaats stellen van
de eigen persoon en de tweede op het geven van een toestemming aan een
andere persoon.
Ik denk dat vooral de tweede betekenis voor de woordenlijst van
belang is. Voor de volledigheid zal ik mijn vertaling echter wijzigen
in 'machtiging, toestemming'. Daarmee ben ik meteen van 'autorisatie'
af.
authorize
---------
Het Groene Boekje is een woordenlijst die alleen strekt tot het geven
van de officiële spelling van Nederlandse woorden. Voor het vertalen
van Engelse woorden is het boekje niet geschikt.
Van Dale Middelgroot woordenboek Engels-Nederlands (2009) geeft als
eerste vertaling 'machtigen, recht geven tot, volmacht verlenen', als
tweede vertaling 'goedkeuren, inwilligen, toelaten' en als derde
vertaling 'rechtvaardigen, verantwoorden, billijken'. Collins
Dictionary (2011) sluit alleen aan bij de eerste twee.
Ik zal mijn vertaling wijzigen in 'machtigen, goedkeuren'.
authorized
----------
Als 'authorized' kan worden vertaald met 'gemachtigd', dan kan 'not
authorized' worden vertaald met 'niet gemachtigd'. Dat is nogal
logisch. Daarom wijs ik je commentaar af.
Ik zal mijn vertaling wijzigen in 'gemachtigd, goedgekeurd'.
average
-------
Mijn vertalingen zijn gebaseerd op Van Dale Middelgroot woordenboek
Engels-Nederlands (2009). Voor het gebruik van 'average' als
zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord of werkwoord wordt door
mij per geval één vertaling geboden.
Je voorstel om woordsoorten bij de vertalingen te vermelden wijs ik af.
De redenen daarvoor heb ik reeds bij 'attempt' vermeld.
PS Uiteindelijk is mij duidelijk geworden dat in de woordenlijst de
woordsoorten tussen rechte haken direct achter sommige vertalingen ...
geen betrekking hebben op die vertalingen. Het gaat om een krankzinnige
postfix-notatie voor het indelen van die vertalingen naar de mogelijke
woordsoorten van het lemma.
De nieuwe bewerking heb ik als bijlage toegevoegd. Zij is tevens bij
enkele andere lemma's iets gewijzigd.
Met vriendelijke groet,
Maarten.
Literatuurlijst
---------------
- Collins Dictionary (11th ed.)(2011). Glasgow: HarperCollins
Publishers.
- Poly-Elektronica Zakboekje (1989). Arnhem: Koninklijke PBNA.
- Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal (14e ed.) (2005).
Utrecht: Van Dale Lexicografie bv.
- Van Dale Middelgroot woordenboek Engels-Nederlands (2009).
Utrecht: Van Dale Uitgevers.
abbreviate afkorten
abort voortijdig afbreken
aborting voortijdig afbreken
absent afwezig, niet voorkomend
accelerator sneltoets
accept accepteren; accept only <x>: slechts <x> toestaan
access toegang, benaderen; access denied: toegang geweigerd; access time: toegangstijd
access key toegangstoets
access time toegangstijd
accessed benaderd
account account
action actie, bewerking
active actief
actor actor
actual werkelijk, feitelijk
adaptor adapter, uitbreidingskaart
add optellen; add to: toevoegen
address adres, aanspreken
adjust aanpassen
adjustable instelbaar
administration beheer
affect beïnvloeden
aggregate bijeenvoeging, bijeengevoegd, bijeenvoegen
alias alias
align uitlijnen
allocate reserveren
allow toestaan, mogelijk maken
alpha alfa
alpha channel alfakanaal
alter veranderen
alternate afwisselen, verwisselen
alternative key alternatieve toets
ambiguous dubbelzinnig
analog analoog
analysis analyse
ancestor voorouder
anchor gemarkeerd punt
animated bewegend
animation animatie
anonymous anoniem
answer mode antwoordmodus
append achteraan toevoegen
application toepassing, toepassingsprogramma
application launcher toepassingsprogramma-starter
apply toepassen
appropriate passend
arbitrary willekeurig
archive archief
area grid gebiedsrooster
argument argument
armor beveiliging
array lijst
arrow key pijltjestoets
article artikel
ascending stijgend, oplopend
aspect ratio beeldverhouding
assertion bewering
assign toekennen
assignment toekenning
asynchronous asynchroon
at sign apenstaartje
attach bijvoegen
attachment bijvoegsel
attempt proberen, poging
attribute toewijzen aan, attribuut
authenticate authenticeren
authentication authenticatie
author auteur
authorisation machtiging, toestemming
authoritative gezaghebbend
authorization machtiging, toestemming
authorize machtigen, goedkeuren
authorized gemachtigd, goedgekeurd
auto crypto automatische versleuteling
auto detect automatisch detecteren
autocompletion automatische aanvulling
autofill automatisch invullen
availability beschikbaarheid
available beschikbaar
average gemiddeld
aware bewust
axis as
Reply to: