Re: debian-tr hakkinda
Arkadaslar merhaba,
Ben konuya alakasiz bir sekilde girecegim. Dagitim olayini yuzlerce
insan denedi, yuzlerce insan cikardi, kac tanesini hatirliyorsunuz kac
tanesi kaldi, kac tanesi tarihin tozlu sayfalarina gomuldu. Altyapiyi
anlamak icin belki cok guzel ama zaten var, buna ihtiyac oldugu
konusunda suphelerim var, eger uretilen bir sey bir ihtiyaci
karsilamiyorsa dogrudan tozlu sayfalara gidiyor. Basit bir ornek
vereyim, zamaninda VB'de bir programi unattended (turkcesi nedir?)
kuran basit bi arayuz yazdim, ve eski sirketim bunu 2001 senesinden
beri kullaniyor, 18 bin musterisi ve 3000 bayisinde. Atla deve degil
ama ise yariyor. Ustlerindeki is yukunun buyuk bir kismini aldi,
herkes "hala" mutlu mesut.
Benim nacizane kanaatim soyle, daha cok buyuk sistemleri yoneten
insanlar ile kafa kafaya verip (sizlerin bir cogunun oyle oldugunu
saniyorum) yapilan bir cok isi daha basit hale getirecek, ve kontrol
arttirici onlemler paketi seklinde, sistem yoneticilerinin ellerine
kullanabilecekleri tool'lar vermek, ustune "bir debian turk urunudur"
tadinda bir ibare yerlestirmek bence cok daha guzel olur, 3 ay sonra
unutulacak bir dagitim yapmaktan, cunku buradaki bir cok kisi sys
admin veya benzeri.
Ben linux ustunde hala bazi seylerin eksikligini cekiyorum, ornek,
Neandertal Teknoloji sistemlerinde olan trust olayi, hala Sun'in
zamaninda ciziktirdigi NIS ustunde calisiyoruz (bok atmak icin degil),
mesela ben hala dort tane server'i tek bir NIS ustunde birlestirmek ve
user yaratma isleri icin script kullanmak gibi seyler yapiyorum
(beceriksizim biraz, evet...), halbuki oturup begenmesekte Windoze
uyumlu trust modelli bir sey yapsak fena mi olur ? Tek bir paket
mesela, kuruyosun, direk butun sunucular icin user bir yerde
yaratilinca replike oluyor felan, filan (dogru duzgun bir sekilde), ve
hatta sys user'larin hepsi veritabaninda (postgresql gibi gibi).
Sadece karsi taraftaki sunucunun adini ve bilinen bir shared secret
kullaniyorsun, sistemler master olmadan birbirlerine guven iliskisi
kuruyorlar, bence bu konuda, ozellikle cok dagitik sistemler konusunda
super olur.
Bir de soyle bir olay var, onumuzdeki 5-6 sene icerisinde yavas yavas
desktoplarda linux kullanimindan soz etmeye baslayacagiz, cunku halen
kullanimi mikisoft ile karsilastirildiginda oldukca zor, biz bilen
insanlar bile bazen zorlanabiliyoruz, ms'de hesap makinasinda basamak
silmeyi bilmeyen insanlar icin imkansiz otesi. Bu isler onlar icin
daha kolaylastiginda bu sefer istemciler icin merkezi yonetim kavrami
ortaya cikacak, ve tek bir sunucudan, telnet, ssh gibi text bazli
seylere girmeden sistem icerisinde bulunan istemcilere belli kurallari
ve belli yazilimlari otomatik yuklemek isteyecegiz, bu tur seylerin
basitlesecegi, gui ile tek klik haline gelmesi gereken yazilimlar
gerekecek.
Kisacasi daha dagitik ama daha merkezi yonetim icin, belki benim
bilincsizligimden, belki beceriksizligimden, yanlis dusunuyorumdur ama
hala elimizdeki urunun bir cok eksiginin oldugunu, ve gidilmesi
gereken cok yol oldugunu zannediyorum.
Bu konuda yapacagimiz, atacagimiz adimlarin "debian turk" adini
duyuracagini ummaktayim.
Bir de "kardesim ben mikisoft'a karsiyim" lafini anlamiyorum, bunu
soyleyen insan hangi gezegende yasiyor acaba diye dusunuyorum,
yatsinamaz bir gercek var, adamlar piyasanin buyuk bir kismini
zamaninda bir cok insanin dusunup beceremedigi seyleri becererek ele
gecirmisler ve birakmiyorlar, kolesi olmak dogru degil, ama birlikte
yasamayi becerebilmek gerek. MS uyumlu olmak bence GPL/GNU veya Debian
Linux'a ihanet degil, cunku gecis kolaylasir, ve "bu apayri ocu bir
sistem" kavrami ortadan kalkar, "bunda da var" demek ne guzel bir
rahatlatici faktordur karar verici makamda tahmin edemezsiniz.
Kisacasi (6 paragraf yaz sonra kisacasi de, hayret bisi), t-shirt
felan yapalim, fantezi olur, ama bu tur seyleri de yapalim, bu
bosluklari dolduralim, bos durmayalim, hareket edelim derim.
saygi sevgi linux.
On 5/31/05, Recai Oktas <roktas@omu.edu.tr> wrote:
> Merhaba,
>
> Yogunluktan ancak yazmaya firsat bulabildim, bayagi mesaj birikmis :-)
>
> Ayrintili olarak yazilabilecek cok husus var, ama soyleyeceklerimin
> genel catisini Selcuk bey ve (umarim hitabimi uygun gorur) Bulent abi
> gayet fasih ifade etmisler, onlara ekleyecek cok bir soz de bulamiyorum
> dogrusu. Savruk haldeki bazi dusuncelerimi yazayim. Bu fikirlerde
> cok duzen aranmamasini rica ederim.
>
> Bu mesaj zincirine de kismen konu olan cemaatlesmelerde yaklasimim cok
> basit. Cemaatler ne kadar cok cesitli olursa o kadar guzel. Simdi bu
> lafin yanina Internet'i de koyarsak Can Kozanoglu'nun kitabina kadar
> ilerler is, girmeyeyim :-) Ben bu cesitlilikten cok ayri bir haz
> aliyorum. Ozgur Yazilim, GNU/Linux, Debian anahtar kelimeleri etrafinda
> birseyler yapmak icin resmi bir orgutlenmenin, lider(ler)in, acikca
> belgelenmis kurallarin sart olmadigi konusunda mutabik kaliriz umarim
> (dikkatli yazmaya calisiyorum, lutfen bu cumle tersinden okunmasin;
> cesitlilikten haz alan bir kisi nicin ola ki resmi orgutlu bir
> yapilanmalari bu cesitliligin disinda dusunsun).
>
> Endise su galiba, bu karmasadan (!) duzgun bir sey cikar mi? Cikar mi
> bir yana ben "cikti" diyorum :-) Turkce bir Debian portali cikti, stand
> cikti, yeni arkadaslar cikti, ve butun bunlar cok dogal bir sekilde
> gelisti.
>
> Iletisimin agirlikli olarak Internet uzerinden yurudugu yapilanmalari
> _etkili_ hale getiren bazi mekanizmalar var. Dinleyenler bilirler Ian
> Murdock bunu "Enabling Technology" (ET) olarak adlandiriyor, Turkcesini
> sonra buluruz. Bu Debian'in modelidir. Simdi bir organizasyon dusunun;
> lideri var, teknik komitesi falan var. Ornek alalim diye soylemiyorum,
> snoblugun zaman zaman ayyuka ciktigi, sert tartismalarin eksik olmadigi
> bir -devel listesi de mevcut. Inceleyen gormustur, Debian'da liderligin
> guclu bir makam oldugunu soylemek de mumkun degil.
>
> Ama ne oluyor? Bu organizasyon yuruyor, butun olumsuzluklara ragmen.
> Cunku onceden rijit sekilde planlanmayan, yillar icinde (hatta biraz da
> derme catma olarak) gelistirilen ve iyilestirilen basit ve pratik bir
> alt yapisi var, "ET" dedigimiz sey yani. Biraz daha acayim burayi.
> Hasbelkader kucuk birkac paketten sorumluyum. Orada burada su tartisma
> olmus ne gam! Debian'da hayat devam ediyor. Paket guncellemek icin
> birkac makamdan/kisiden muhurlu onay almam gerekmiyor. Falanca paketin
> hatalarini raporlamak veya duzeltmek icin karmasik ve burokratik bir
> surec de gerekmiyor (ama cok renkli bir rituel gerekiyor, o ayri).
> "Yeni bir kurulum programi gelistiriliyor, suna yardim edeyim" dedigimde
> biraz kod kurcalamak ve _BTS_ uzerinden ufaktan katkilar da bulunmak
> yetiyor. Neredeyse kendi kendine isleyen bir yapi...
>
> Bu yapinin da sorunlari var, ama teknik maharet ve uyumlu karakterinizle
> tebaruz etmisseniz (belki yillar gerekir) Debian'in sorunlarina en alt
> basamaklarda kucuk katkilarla baslayan cozum bulma iradeniz alt yapida
> degisiklik oneren buyuk katkilarla (umarim bu topluluktan da boylesi
> ozel kisiler cikar) devam edebilir; ve emin olun istatistiksel olarak bu
> insan pazarinda karsilasmanizin kesin ve mukadder oldugu /yanlis/
> insanlara ragmen sozunu ettigim bu gelisim her zaman mumkundur.
>
> Debian-tr'ye donecek olursak... Selcuk beyin ifade ettigi (ve benim de
> paylastigim) "birakalim daginik (!) kalsin" yaklasimindan, sanildigi
> gibi, kaos cikmaz. Bu liste bir gelistirici listesi degil, ama sadece
> sorularin cevaplandigi bir kullanici listesi de degil. ET boyle bir
> olcekte de mumkun. Mesela soyle bir sey projeye gonullu bir arkadas var
> mi aramizda? Surekli listeyi dinleyen, muhtemelen soru ve cevabin
> belirli bir etiketleme (markup) bicemiyle yazilmasi sartiyla bu iletiyi
> alip otomatik olarak bir SSS veritabanina ekleyen bir eposta botu :-)
> Bu bir espri tabii, anlatmaya calistigim konu icin abartili bir ornek.
>
> Burada bir yapilacaklar listesi cikarmama da gerek yok. Gun gelir
> icimizden bir arkadas der ki "bakin cemaat, ET dediniz, soyle bir sistem
> hazirladim, buyurun deneyelim", biz de alir, hep beraber deneriz. Yani
> sunu anlatmaya calisiyorum, isler boyle yuruyor. Vakti, istegi ve fikri
> de olan bir arkadas cikiyor. Sessiz sedasiz, fikirlerinin pratik ve
> calisan bir ornegini sunuyor, boyle ufak ufak entropi duzenleniyor.
> Debian-tr portali icin katki yapmayi kolaylastiran ve kaliteyi daha da
> arttiran boyle bir sistem tasarlanabilir mesela (eski popularitesi
> olmamakla birlikte TLDP'de dusunulen tarzda bir sistem mesela).
>
> Bu konularin disinda ne var? Mesela yerellestirme konusu. Ondan ayri
> bir bahis cikar. Su kadarini soyleyeyim hemen. Tecrubelerimin isiginda
> soyluyorum, katkicilar icin katki kalitesini de arttiran bir alt yapi
> olusturulmadikca bu konuya gozu kapali girmeyi dogru bulmuyorum ben.
> Boyle bir alt yapiyi -l10n-turkish'de denedik, ama (bazi yonlerini
> begenmekle beraber) yanlis yaptigimiz yerler de oldu. Turkce konusan
> anlayan son kullanicinin Ingilizce Turkcesine ihtiyaci yok; kaliteli,
> Turkce'nin salikasina uygun cevirilere ihtiyaci var. Bu konu bugunden
> yarina da olmuyor tabii. Mesela -l10n-turkish'de yaptigimiz ceviri
> gozden gecirmelerinden ve mevcut cevirilerden hareketle bir Debian mini
> sozlugu olusturmak gerekiyor. Butun bunlar eksik iken gozu kapali
> cevirilere girismekten bu yuzden kaciniyorum (ve ayrica -bana ozel bir
> durum olarak- su aylarda had safhada zaman kisintim var).
>
> Kalite duyarliligi ve alt yapi anlaminda ozellikle GNOME ve KDE ceviri
> gruplarinda son yillarda cok olumlu gelismeler saglandi (bu gelisim de
> emek sahibi olan arkadaslara tesekkurler). Onlari incelemek lazim.
> Ayrica sunu da degerlendirmek gerekir. "Yerellestirme" calismalari
> Debian adina yapilabilecek islerde aslan payini mi kapmali? Artik her
> dagitim iyi kotu Turkce destege sahip. Debian'da (muhtemelen gelecek
> surumde) beklenen "her-yerde-UTF-8" karariyla bu isler daha da yoluna
> girecek.
>
> Debian adina degil ama Turkce adina katkida bulunmak isteyen arkadaslara
> GNOME/KDE cevirilerine de yardimci olmalarini oneririm, son kullanici
> icin kritik alanlar orasi. Tabii bu onerime uyan arkadaslara (belirsiz
> bir sure sonra hiz kazandirmayi umit ettigimiz) Debian cevirilerine de
> bir ara el atmalarini rica ederim. Ercin (Eker) mesela, GNOME
> cephesinden onemli bir ornektir :-) Sayet ozverili cabalari olmasaydi
> asla bitirilemeyecek D-i cevirilerinin yukunu ceken sevgili Osman
> (Yuksel) de KDE cephesinden baska bir ornek.
>
> Keseyim burada, cok yazmisim...
>
> --
> roktas
>
>
> --
> To UNSUBSCRIBE, email to debian-user-turkish-REQUEST@lists.debian.org
> with a subject of "unsubscribe". Trouble? Contact listmaster@lists.debian.org
>
>
Reply to: