[RFR] webwml://www.debian.org/dutch/intro/free.wml
Dag iedereen,
In het git-archief webwml werd de vertaling van dutch/intro/free.wml
bijgewerkt.
In bijlage de bijgewerkte vertaling en een diff-bestand met de
wijzigingen tegenover de vorige versie.
--
Met vriendelijke groet,
Frans Spiesschaert
diff --git a/dutch/intro/free.wml b/dutch/intro/free.wml
index d844902c6a6..993779aac1b 100644
--- a/dutch/intro/free.wml
+++ b/dutch/intro/free.wml
@@ -1,47 +1,49 @@
#use wml::debian::template title="Wat betekent vrij?" NOHEADER="yes"
-#use wml::debian::translation-check translation="f07bd566a6ef9d671b89a11c2890c93dfea43a35"
+#use wml::debian::translation-check translation="a2d057aa44562ddcc643379de20b7fc2c0c7f9e4"
# Last translation update by: $Author$
# Last translation update at: $Date$
-<H1>Wat betekent <em>vrij</em>?<br>
-<tt>of </tt>Wat wordt met <em>vrije software</em> bedoeld?</H1>
+<H1>Wat betekent vrij? <tt>of</tt> Wat wordt met vrije software bedoeld?</H1>
<p><strong>NB:</strong> In februari 1998 is een groep mensen begonnen de
term "<a href="https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.nl.html";>Free
Software (Vrije Software)</a>" te vervangen door "<a
href="https://opensource.org/docs/definition.html";>Open Source
-Software (Open Bron Software)</a>". Dit debat over terminologie
-weerspiegelt verschillen op het vlak van de onderliggende filosofie.
-Maar de praktische eisen waaraan de softwarelicenties moeten
-voldoen en de verdere toelichting die we op deze pagina geven, zijn in
-wezen gelijkaardig voor Vrije Software en voor Open Bron Software.</p>
+Software (Open Bron Software)</a>".
+Dit debat over terminologie weerspiegelt verschillen op het vlak van de
+onderliggende filosofie. Maar de praktische eisen waaraan de
+softwarelicenties moeten voldoen en de verdere toelichting die we op deze
+pagina geven, zijn in wezen gelijkaardig voor Vrije Software en voor Open
+Bron Software.</p>
<p>Mensen die onbekend zijn met vrije software vinden de (Engelse)
-terminologie vaak verwarrend. Het Engelse woord "free" heeft namelijk
-verschillende betekenissen, waarvan de belangrijkste "vrij" en "gratis"
-zijn. Als we het over <em>Free Software</em> hebben, bedoelen we "vrij"
-en niet "gratis".
+terminologie vaak verwarrend, omdat het Engelse woord "free" in de term
+"free software" niet gebruikt wordt, zoals zij dit verwachten. Voor hen
+betekent "free" "gratis".
+In een Engels woordenboek kan men wel bijna twintig verschillende
+betekenissen vinden voor "free". Slechts één ervan is "gratis". De rest
+verwijst naar vrijheid en zonder dwang. Als we het over <em>Free Software</em>
+hebben, bedoelen we vrijheid, niet kostprijs.
-<p>Software die alleen "free" is in de betekenis van <em>gratis</em>, is
-nauwelijks <em>vrij</em>. Het mag je verboden worden de software verder
-te verspreiden en je mag het vrijwel zeker niet zelf aanpassen of
-verbeteren. Software die gratis in licentie wordt gegeven is over het
+<p>Software die alleen vrij is in de betekenis dat u er niet moet voor
+betalen om ze te gebruiken, is nauwelijks vrij. Mogelijk is het u verboden
+om ze verder te verspreiden en u mag ze vrijwel zeker niet zelf
+verbeteren. Software die gratis in licentie wordt gegeven, is over het
algemeen een middel om in een marketingcampagne een ander, gerelateerd
-product aan te prijzen of een kleinere concurrent uit de markt te
+product aan te prijzen of om een kleinere concurrent uit de markt te
drukken. Er is geen enkele garantie dat de software altijd gratis zal
blijven.
<p>Op het eerste gezicht is een stuk software ofwel vrij, of het is dat
niet. In het echte leven is het echter vele malen meer gecompliceerd dan
-dat. Om te begrijpen wat mensen bedoelen wanneer ze software "vrij"
+dat. Om te begrijpen wat mensen bedoelen wanneer ze software vrij
noemen, moeten we een klein uitstapje maken naar de wereld van
-software-licenties.
+softwarelicenties.
-<p>Copyrights zijn een methode om de rechten van de maker van bepaalde
-werken (zoals artikelen, boeken en ook software) te beschermen. In de
-meeste landen (waaronder Nederland en België) valt software die
-iemand schrijft automatisch onder het copyright van die persoon. Een
+<p>Copyright is een methode om de rechten van de maker van bepaalde
+werken te beschermen. In de meeste landen valt software die
+iemand schrijft, automatisch onder het copyright van die persoon. Een
licentie is de manier waarop auteurs aan anderen toestemming geven
voor gebruik van hun creatie (in dit geval software) onder voorwaarden
die ze acceptabel vinden. Het is aan de auteur(s) om een licentie af te
@@ -51,41 +53,41 @@ HREF="https://www.copyright.gov/";>https://www.copyright.gov/</A>.
<p>Het spreekt vanzelf dat verschillende situaties verschillende
licenties vereisen. Softwarebedrijven willen hun bezittingen beschermen
-en daarom geven ze alleen gecompileerde code vrij die voor mensen niet
-leesbaar is en leggen ze veel beperkingen op voor het gebruik van hun
+en daarom geven ze alleen gecompileerde code vrij (die voor mensen niet
+leesbaar is) en leggen ze veel beperkingen op voor het gebruik van hun
software. Auteurs van vrije software daarentegen zijn over het algemeen
-op zoek naar een combinatie van enkele van de volgende punten:
+op zoek naar een combinatie van de volgende punten:
<UL>
-<LI>Het verbieden van het gebruik van hun code in propriëtaire
- software. Aangezien ze hun code vrijgeven aan iedereen om te
- gebruiken, willen ze niet dat anderen het programma stelen. In dit
+<LI>Het verbieden van het gebruik van hun code in gepatenteerde
+ software. Aangezien ze hun code vrijgeven aan iedereen om vrij te
+ gebruiken, willen ze niet dat anderen hun code stelen. In dit
geval wordt het gebruik van de code gezien als een vertrouwensband:
- je mag de code gebruiken zolang je je aan dezelfde regels houdt.
+ u mag de code gebruiken zolang u zich aan dezelfde regels houdt.
<LI>Het beschermen van de identiteit van de auteur. Mensen zijn erg
trots op hun werk en willen niet dat iemand anders hun naam verwijdert
of claimt zelf de code te hebben geschreven.
<LI>Distributie van de broncode. Een van de problemen van de
- meeste propriëtaire code is dat het niet mogelijk is om fouten in de
+ meeste gepatenteerde code is dat het niet mogelijk is om fouten in de
software te verbeteren of de software aan uw eigen wensen aan te
passen, omdat de broncode niet beschikbaar is. Het is ook mogelijk
dat het bedrijf besluit om de hardware die u gebruikt niet langer te
ondersteunen. Veel vrije licenties eisen dat de broncode van de
- software gedistribueerd moet worden. Dit beschermt de gebruiker
- door hem de gelegenheid te geven om software aan te passen aan zijn
+ software gedistribueerd wordt. Dit beschermt de gebruiker
+ door hem de gelegenheid te geven om de software aan te passen aan zijn
behoeften.
<LI>Het afdwingen dat ieder programma dat (een deel van) hun werk gebruikt
- (dit wordt een <em>afgeleid werk</em> genoemd) uitgebracht wordt onder
- dezelfde licentie.
+ (dit wordt in copyrightterminologie een <em>afgeleid werk</em> genoemd),
+ uitgebracht wordt onder dezelfde licentie.
</UL>
-<p>Veel mensen schrijven hun eigen licentie. Dat wordt echter met argusogen
-bekeken omdat bij het schrijven van een licentie die doet wat je wilt,
-heel wat subtiele zaken komen kijken. Te vaak is de gebruikte
-verwoording onduidelijk of zijn bepaalde situaties in conflict met elkaar. Een
-licentie schrijven die ook voor de rechtbank overeind blijft, is zelfs nog
-moeilijker.
+<p>Veel mensen schrijven hun eigen licentie. Dat wordt echter afgekeurd,
+omdat bij het schrijven van een licentie die doet wat u wilt,
+heel wat subtiele zaken komen kijken. Te vaak is de gebruikte verwoording
+onduidelijk of zijn bepaalde van de gestelde voorwaarden in conflict met
+elkaar. Een licentie schrijven die ook voor de rechtbank overeind blijft, is
+zelfs nog moeilijker.
Gelukkig zijn er al een aantal licenties geschreven die waarschijnlijk
-geschikt zijn voor uw doelen.
+geschikt zijn voor uw doelen.
<P>Drie van de meest gebruikte licenties zijn:
<UL>
@@ -97,16 +99,16 @@ License (GPL)</A> (GNU Algemene Publieke
Er is ook een <a
href="http://users.skynet.be/xterm/gpld.txt";>onofficiële
Nederlandse vertaling</A> van de GPL beschikbaar. De GPL is
- wereldwijd de meest gebruikte vrij licentie.
-<LI><A HREF="https://opensource.org/licenses/artistic-license.php";>Artistic
+ wereldwijd de meest gebruikte vrije licentie.
+<LI><A HREF="https://opensource.org/licenses/artistic-license.php";>Artistic
License</A> (Artistieke Licentie).
<LI><A HREF="https://opensource.org/licenses/BSD-3-Clause";>Licentie van het type BSD</A>.
</UL>
<!--
-Het is duidelijk dat geen enkele licentie tegemoet kan komen aan ieders
-behoeften. Om mensen te helpen bij het kiezen van die licentie die voor
-hen meest geschikt is, zou u eens kunnen kijken naar onze <A
-HREF="license_disc">vergelijking van gebruikelijke Vrije Software
+Het is duidelijk dat geen enkele licentie tegemoet kan komen aan ieders
+behoeften. Om mensen te helpen bij het kiezen van die licentie die voor
+hen meest geschikt is, zou u eens kunnen kijken naar onze <A
+HREF="license_disc">vergelijking van gebruikelijke Vrije Software
licenties</A>.
-->
@@ -117,12 +119,12 @@ licenties</A>.
<LI>De software mag door een oneindig aantal mensen tegelijk worden
gebruikt.
<LI>U mag zoveel kopieën van de software maken als u wilt en u mag
- deze weggeven aan wie u maar wilt (vrije of open
+ deze weggeven aan wie u maar wilt (vrije of open
verspreiding).
<LI>Er zijn geen beperkingen op het veranderen van de software (met de
uitzondering dat bepaalde mededelingen intact moeten worden gelaten).
<LI>Er is geen beperking op het verspreiden, of zelfs verkopen, van de
- software.
+ software.
</UL>
<p>Dit laatste punt, dat het verkopen van de software voor geld is
@@ -133,14 +135,14 @@ deze zelf verder verspreiden. Men kan die zelfs proberen te
verkopen. In de praktijk kost het maken van een digitale kopie van
software vrijwel niets. Vraag en aanbod houden de prijs laag. Als het
handig is om een groot stuk software of een verzameling van software te
-verspreiden via een vast medium, zoals een CD, mag de verkoper
+verspreiden via een vast medium, zoals een cd, mag de verkoper
iedere prijs vragen die hij wil. Als de winstmarge echter te hoog is,
zullen andere verkopers op de markt verschijnen en de prijs zal zakken
door de concurrentie. Hierdoor is het mogelijk om een volledige
-distributie van Debian op CD te krijgen voor maar enkele euro's.
+distributie van Debian op cd te krijgen voor maar enkele euro's.
<p>Hoewel vrije software niet helemaal vrij van beperkingen is (alleen
-software in het publieke domein is dat) geeft het de gebruiker de
+software in het publieke domein is dat), geeft het de gebruiker de
flexibiliteit om te doen wat nodig is om zijn werk gedaan te krijgen.
Tegelijkertijd worden de rechten van de auteur beschermd. Dat is pas
vrijheid.
@@ -148,7 +150,7 @@ vrijheid.
<p>Het Debian-project is een groot voorstander van vrije software. Omdat er vele
verschillende licenties worden gebruikt voor software, is een aantal
regels, de <A HREF="../social_contract#guidelines">Debian Richtlijnen
-voor Vrije Software (Debian Free Software Guidelines - DFSG)</a> bedacht om een
+voor Vrije Software (Debian Free Software Guidelines - DFSG)</a> bedacht om een
redelijke definitie te
-geven van vrije software. Alleen software die aan de DFSG voldoet wordt
-toegelaten tot de hoofddistributie (main) van Debian.
+geven van vrije software. Alleen software die aan de DFSG voldoet, wordt
+toegelaten tot de hoofddistributie (main) van Debian.
#use wml::debian::template title="Wat betekent vrij?" NOHEADER="yes"
#use wml::debian::translation-check translation="a2d057aa44562ddcc643379de20b7fc2c0c7f9e4"
# Last translation update by: $Author$
# Last translation update at: $Date$
<H1>Wat betekent vrij? <tt>of</tt> Wat wordt met vrije software bedoeld?</H1>
<p><strong>NB:</strong> In februari 1998 is een groep mensen begonnen de
term "<a href="https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.nl.html";>Free
Software (Vrije Software)</a>" te vervangen door "<a
href="https://opensource.org/docs/definition.html";>Open Source
Software (Open Bron Software)</a>".
Dit debat over terminologie weerspiegelt verschillen op het vlak van de
onderliggende filosofie. Maar de praktische eisen waaraan de
softwarelicenties moeten voldoen en de verdere toelichting die we op deze
pagina geven, zijn in wezen gelijkaardig voor Vrije Software en voor Open
Bron Software.</p>
<p>Mensen die onbekend zijn met vrije software vinden de (Engelse)
terminologie vaak verwarrend, omdat het Engelse woord "free" in de term
"free software" niet gebruikt wordt, zoals zij dit verwachten. Voor hen
betekent "free" "gratis".
In een Engels woordenboek kan men wel bijna twintig verschillende
betekenissen vinden voor "free". Slechts één ervan is "gratis". De rest
verwijst naar vrijheid en zonder dwang. Als we het over <em>Free Software</em>
hebben, bedoelen we vrijheid, niet kostprijs.
<p>Software die alleen vrij is in de betekenis dat u er niet moet voor
betalen om ze te gebruiken, is nauwelijks vrij. Mogelijk is het u verboden
om ze verder te verspreiden en u mag ze vrijwel zeker niet zelf
verbeteren. Software die gratis in licentie wordt gegeven, is over het
algemeen een middel om in een marketingcampagne een ander, gerelateerd
product aan te prijzen of om een kleinere concurrent uit de markt te
drukken. Er is geen enkele garantie dat de software altijd gratis zal
blijven.
<p>Op het eerste gezicht is een stuk software ofwel vrij, of het is dat
niet. In het echte leven is het echter vele malen meer gecompliceerd dan
dat. Om te begrijpen wat mensen bedoelen wanneer ze software vrij
noemen, moeten we een klein uitstapje maken naar de wereld van
softwarelicenties.
<p>Copyright is een methode om de rechten van de maker van bepaalde
werken te beschermen. In de meeste landen valt software die
iemand schrijft, automatisch onder het copyright van die persoon. Een
licentie is de manier waarop auteurs aan anderen toestemming geven
voor gebruik van hun creatie (in dit geval software) onder voorwaarden
die ze acceptabel vinden. Het is aan de auteur(s) om een licentie af te
geven die verklaart op welke manier de software mag worden gebruikt.
Voor een verdere uitleg van copyright, zie <A
HREF="https://www.copyright.gov/";>https://www.copyright.gov/</A>.
<p>Het spreekt vanzelf dat verschillende situaties verschillende
licenties vereisen. Softwarebedrijven willen hun bezittingen beschermen
en daarom geven ze alleen gecompileerde code vrij (die voor mensen niet
leesbaar is) en leggen ze veel beperkingen op voor het gebruik van hun
software. Auteurs van vrije software daarentegen zijn over het algemeen
op zoek naar een combinatie van de volgende punten:
<UL>
<LI>Het verbieden van het gebruik van hun code in gepatenteerde
software. Aangezien ze hun code vrijgeven aan iedereen om vrij te
gebruiken, willen ze niet dat anderen hun code stelen. In dit
geval wordt het gebruik van de code gezien als een vertrouwensband:
u mag de code gebruiken zolang u zich aan dezelfde regels houdt.
<LI>Het beschermen van de identiteit van de auteur. Mensen zijn erg
trots op hun werk en willen niet dat iemand anders hun naam verwijdert
of claimt zelf de code te hebben geschreven.
<LI>Distributie van de broncode. Een van de problemen van de
meeste gepatenteerde code is dat het niet mogelijk is om fouten in de
software te verbeteren of de software aan uw eigen wensen aan te
passen, omdat de broncode niet beschikbaar is. Het is ook mogelijk
dat het bedrijf besluit om de hardware die u gebruikt niet langer te
ondersteunen. Veel vrije licenties eisen dat de broncode van de
software gedistribueerd wordt. Dit beschermt de gebruiker
door hem de gelegenheid te geven om de software aan te passen aan zijn
behoeften.
<LI>Het afdwingen dat ieder programma dat (een deel van) hun werk gebruikt
(dit wordt in copyrightterminologie een <em>afgeleid werk</em> genoemd),
uitgebracht wordt onder dezelfde licentie.
</UL>
<p>Veel mensen schrijven hun eigen licentie. Dat wordt echter afgekeurd,
omdat bij het schrijven van een licentie die doet wat u wilt,
heel wat subtiele zaken komen kijken. Te vaak is de gebruikte verwoording
onduidelijk of zijn bepaalde van de gestelde voorwaarden in conflict met
elkaar. Een licentie schrijven die ook voor de rechtbank overeind blijft, is
zelfs nog moeilijker.
Gelukkig zijn er al een aantal licenties geschreven die waarschijnlijk
geschikt zijn voor uw doelen.
<P>Drie van de meest gebruikte licenties zijn:
<UL>
<LI>De <A HREF="https://www.gnu.org/copyleft/gpl.html";>GNU General Public
License (GPL)</A> (GNU Algemene Publieke
Licentie). Goede achtergrondinformatie over
softwarelicenties en een kopie van de licentie kunt u vinden op <a
HREF="https://www.gnu.org/copyleft/copyleft";>de GNU website</A>.
Er is ook een <a
href="http://users.skynet.be/xterm/gpld.txt";>onofficiële
Nederlandse vertaling</A> van de GPL beschikbaar. De GPL is
wereldwijd de meest gebruikte vrije licentie.
<LI><A HREF="https://opensource.org/licenses/artistic-license.php";>Artistic
License</A> (Artistieke Licentie).
<LI><A HREF="https://opensource.org/licenses/BSD-3-Clause";>Licentie van het type BSD</A>.
</UL>
<!--
Het is duidelijk dat geen enkele licentie tegemoet kan komen aan ieders
behoeften. Om mensen te helpen bij het kiezen van die licentie die voor
hen meest geschikt is, zou u eens kunnen kijken naar onze <A
HREF="license_disc">vergelijking van gebruikelijke Vrije Software
licenties</A>.
-->
<P>Deze licenties komen op de volgende punten overeen:
<UL>
<LI>De software mag op zoveel machines worden geïnstalleerd als u
wilt.
<LI>De software mag door een oneindig aantal mensen tegelijk worden
gebruikt.
<LI>U mag zoveel kopieën van de software maken als u wilt en u mag
deze weggeven aan wie u maar wilt (vrije of open
verspreiding).
<LI>Er zijn geen beperkingen op het veranderen van de software (met de
uitzondering dat bepaalde mededelingen intact moeten worden gelaten).
<LI>Er is geen beperking op het verspreiden, of zelfs verkopen, van de
software.
</UL>
<p>Dit laatste punt, dat het verkopen van de software voor geld is
toegestaan, lijkt in strijd te zijn met het idee van vrije software. Het
is echter een van haar sterke punten. Aangezien de licentie gratis
verspreiding toestaat, kan iedereen die een kopie van de software heeft
deze zelf verder verspreiden. Men kan die zelfs proberen te
verkopen. In de praktijk kost het maken van een digitale kopie van
software vrijwel niets. Vraag en aanbod houden de prijs laag. Als het
handig is om een groot stuk software of een verzameling van software te
verspreiden via een vast medium, zoals een cd, mag de verkoper
iedere prijs vragen die hij wil. Als de winstmarge echter te hoog is,
zullen andere verkopers op de markt verschijnen en de prijs zal zakken
door de concurrentie. Hierdoor is het mogelijk om een volledige
distributie van Debian op cd te krijgen voor maar enkele euro's.
<p>Hoewel vrije software niet helemaal vrij van beperkingen is (alleen
software in het publieke domein is dat), geeft het de gebruiker de
flexibiliteit om te doen wat nodig is om zijn werk gedaan te krijgen.
Tegelijkertijd worden de rechten van de auteur beschermd. Dat is pas
vrijheid.
<p>Het Debian-project is een groot voorstander van vrije software. Omdat er vele
verschillende licenties worden gebruikt voor software, is een aantal
regels, de <A HREF="../social_contract#guidelines">Debian Richtlijnen
voor Vrije Software (Debian Free Software Guidelines - DFSG)</a> bedacht om een
redelijke definitie te
geven van vrije software. Alleen software die aan de DFSG voldoet, wordt
toegelaten tot de hoofddistributie (main) van Debian.
Reply to: