Debian 6.0 "Squeeze" yayımlandı
------------------------------------------------------------------------
The Debian Project http://www.debian.org/
Debian 6.0 "Squeeze" yayımlandı press@debian.org
5 Şubat 2011 http://www.debian.org/News/2011/20110205a
------------------------------------------------------------------------
Debian 6.0 "Squeeze" yayımlandı
Debian Projesi, 24 aydır durmadan geliştirmesi devam eden yeni kararlı
sürüm 6.0'ı (kod adı "Squeeze") gururlar sunar. Debian 6.0 ilk kez iki
farklı tatla gelen özgür bir işletim sistemidir. Debian GNU/Linux'un
yanında, Debian GNU/kFreeBSD bu sürümle birlikte "teknoloji ön-incelemesi"
olarak sunulmuştur.
Debian 6.0 KDE Plasma Masaüstü ve Uygulamaları, GNOME, Xfce ve LXDE
masaüstü ortamları ve bilinen tüm sunucu uygulamalarını içermektedir.
Ayrıca özellikleri FHS v2.3 ve LSB 3.2 için geliştirilmiş uygulamalarla
uyumludur.
Debian; avuç içi sistemlerden süper bilgisayarlara ve neredeyse bunların
arasında kalan her türlü bilgisayarda çalışabilir. Debian GNU/Linux ile
desteklenen 9 mimari: 32-bit PC / Intel IA-32 (i386),
64-bit PC / Intel EM64T / x86-64 (amd64), Motorola/IBM PowerPC (powerpc),
Sun/Oracle SPARC (sparc), MIPS (mips (big-endian) ve mipsel (little-endian)),
Intel Itanium (ia64), IBM S/390 (s390) ve ARM EABI (armel)'dir.
Debian 6.0 "Squeeze", Debian/GNU kullanım alanını ve FreeBSD projesinin
çekirdeğini kullanan: 32-bit PC'ler için (kfreebsd-i386) ve 64-bit PC'ler
için (kfreebsd-amd64) Debian GNU/kFreeBSD adıyla iki yeni teknik
ön-inceleme portu sunmuştur. Bu portlar, Debian ile yayımlanmış ilk Linux
çekirdeği tabanlı olmayan portlardır. Bunlar, sağlam ortak sunucu
yazılımı desteğinin yanında, Linux tabanlı Debian sürümleri ile BSD
dünyası tarafından bilinen eşsiz özellikler birleşmiştir. Fakat, bu
dağıtımda yeni portlar kısıtlıdır; örneğin, bazı gelişmiş masaüstü
özellikleri şuan desteklenmemektedir.
Diğer bir ilk ise; problemli firmware dosyalarını daha fazla içermeyen,
tamamen özgür Linux çekirdeğidir. Bu firmware dosyaları paketlere
bölünerek Debian main arşivlerinden, varsayılan olarak etkinleştirilmemiş
non-free arşiv alanına taşınmışlardır. Bu sayede Debian kullanıcıları,
tamamıyle özgür bir işletim sistemi kullanma imkanına sahip olmuşlardır
fakat eğer gerekliyse özgür olmayan firmware dosyalarını da
kullanabilirler. Yükleme sırasında gerekli Firmware dosyaları sisteme
özel CD kalıpları ve USB tabanlı kurulum için sağlanmış tarballar ile
yüklenebilir. Bunun hakkında daha fazla bilgi Debian Firmware wiki
sayfasında [1] bulunabilir.
1: http://wiki.debian.org/Firmware
Ayrıca, Debian 6.0 boot scriptlerinin paralel çalıştırıldığı, sistemin
daha hızlı ve güçlü başlamasına olanak sağlayan bağımlılık tabanlı
boot sistemini sunmaktadır. KDE Plasma Netbook kabuğu gibi çeşitli
değişiklikler, Debian'ı küçük dizüstü bilgisayarlar için daha kararlı
yapmıştır.
Bu dağıtım yazılım paketlerinin bir çok güncel sürümünü içermektedir,
örneğin:
* KDE Plasma Workspaces ve KDE Applications 4.4.5
* GNOME masaüstü ortamının 2.30 güncel sürümü
* Xfce 4.6 masaüstü ortamı
* LXDE 0.5.0
* X.Org 7.5
* OpenOffice.org 3.2.1
* GIMP 2.6.11
* Iceweasel 3.5.16 (Mozilla Firefox'un markasız sürümü)
* Icedove 3.0.11 (Mozilla Thunderbird'ün markasız sürümü)
* PostgreSQL 8.4.6
* MySQL 5.1.49
* GNU Compiler Collection 4.4.5
* Linux 2.6.32
* Apache 2.2.16
* Samba 3.5.6
* Python 2.6.6, 2.5.5 ve 3.1.3
* Perl 5.10.1
* PHP 5.3.3
* Asterisk 1.6.2.9
* Nagios 3.2.3
* Xen Hypervisor 4.0.1 (dom0 olarak domU desteği)
* OpenJDK 6b18
* Tomcat 6.0.18
* Neredeyse 15.000 kaynak paketten inşa edilmiş, 29.000 den daha fazla
kullanıma hazır yazılım paketi.
Debian 6.0; Chromium tarayıcısı, Icinga izleme çözümü, yeni paket
yönetim arayüzü: Yazılım Merkezi, wicd ağ yöneticisi, Linux hazne
araçları olan; lxc ve küme arayüzü Corosync gibi 10.000'den fazla
yeni paketi içermektedir.
Geniş paket seçim olanağıyla birlikte Debian, bir kez daha asıl amacı
olan evrensel işletim sistemi olarak kalmayı başarmıştır. Debian,
masaüstü sistemlerden, netbooklara; geliştirme sunucularından, küme
sistemlerine ve veritabanı, web veya depolama sunucuları gibi bir çok
kullanım alanı için uygundur. Aynı zamanda Debian arşivlerinde yer
alan her bir paket, kullanıcıların her kararlı sürümde olduğu gibi
kararlı Debian 6.0 sürümündeki yüksek beklentilerini karşılamak
için, otomatik yükleme ve güncelleme gibi ek testler, kalite kontrol
denemeleri altında yapılmıştır. Kaya gibi sağlamlardır ve titizlikle
test edilmişlerdir.
Debian 6.0 ile birlikte, "Özel Debian Dağıtımları" isim değiştirerek
"Debian Pure Blends" [2] olarak adlandırılmıştır. Debian 6.0 ile
eklenenlerle kapsamları arttırılmış "saf karışımlar": Debian
Erişelebilirlik [3], DebiChem [4], Debian EzGo [5], Debian GIS [6]
ve Debian Multimedia [7] ve daha önce de var olan Debian Edu [8],
Debian Med [9] ve Debian Science [10]'dır. Karışımların tüm içeriği,
kullanıcıların bir sonraki dağıtıma atayacakları olası paketleri de
belirleyebilecekleri proje sayfasında [11] görüntülenebilir.
2: http://blends.alioth.debian.org/
3: http://www.debian.org/devel/debian-accessibility/
4: http://debichem.alioth.debian.org/
5: http://wiki.debian.org/DebianEzGo
6: http://wiki.debian.org/DebianGis
7: http://blends.alioth.debian.org/multimedia/tasks/index
8: http://wiki.debian.org/DebianEdu
9: http://www.debian.org/devel/debian-med/
10: http://wiki.debian.org/DebianScience
11: http://blends.alioth.debian.org/
Debian; Blu-ray diskleri, DVDler, CDler ve USB diskleri gibi medyalar veya
ağ yardımıyla, çeşitli yollarla yüklenebilir. GNOME ilk CD'nin içerdiği
varsayılan masaüstü ortamıdır. Alternatif diğer iki CD kalıbı ile
yüklenebilen masaüstü ortamları: — KDE Plasma Masaüstü ve Uygulamaları,
Xfce veya LXDE — dir. Ayrıca istenilen masaüstü ortamı, CD/DVD'lerin
açılış menüsünde seçilebilir. Debian 6.0 ile yine ilk olarak gelen
multi-mimari CD ve DVDleri, tek bir CD/DVD üzerinden desteklenen multi mimari
kurulumu yapmayı olağan kılmıştır. USB yükleme medyasının
oluşturulması son derece kolaylaştırılmıştır; detaylı bilgi için
Yükleme Rehberi [12]'ne bakınız.
12: http://www.debian.org/releases/squeeze/installmanual
Sıradan yükleme medyasına ek olarak, Debian GNU/Linux yükleme yapılmadan
direkt kullanılabilir. Bu, canlı kalıplar olarak bilinen özel kalıplar;
CDler, USB diskler ve ağdan açılabilen kurulumlar olarak bulunmaktadır.
Bu kalıplar ilk olarak sadece amd64 ve i386 mimarileri için sağlanmaktadır.
Ayrıca bu canlı kalıpları Debian GNU/Linux yüklemek için de kullanmak
mümkündür.
Debian GNU/Linux 6.0 için yükleme süreci; dil ve klavye ayarlarının
seçimi, mantıksal alanların bölümlendirilmesi, RAID ve şifreli sistemler
gibi bir çok alanda iyileştirilmiştir. ext4 ve Btrfs dosya sistemleri,
— kFreeBSD mimarisi üzerinde — Zettabyte dosya sistemi (ZFS) desteği
eklenmiştir. Debian GNU/Linux için yükleme sistemi artık 70 dilde
mevcuttur.
Debian yükleme kalıpları şu anda: bittorrent (önerilen yöntem) [13],
jigdo [14] veya HTTP [15] ile indirilebilir; ayrıntılı bilgi için
Debian CDleri sayfasına [16] bakınız. Çok yakında fiziksel DVD,
CD-ROM ve Blu-ray diskleri olarak, çeşitli satıcılarda [17]
da bulunabilecektir.
13: http://www.debian.org/CD/torrent-cd/
14: http://www.debian.org/CD/jigdo-cd/#which
15: http://www.debian.org/CD/http-ftp/
16: http://www.debian.org/CD/
17: http://www.debian.org/CD/vendors
Debian GNU/Linux 6.0'a önceki Debian dağıtımı Debian GNU/Linux 5.0
(kodadı "Lenny")'den yükseltme yapmak, bir çok yapılandırma için apt-get
paket yönetim sistemi ve bir dereceye kadar aptitude paket yönetim sistemi
tarafından otomatikmen yapılmaktadır. Her zamanki gibi Debian GNU/Linux
sistemlerinin yükseltilmesi, ağrısız, sorumlulukla, herhangi bir kesintiye
maruz kalmadan yapılabilir fakat olaşabilecek sorunlar ve
yükleme-yükseltme için ayrıntılı anlatımlar dağıtım notları [18] ve
yükleme rehberi [19] içinde yer alır ve okunması önemle tavsiye edilir.
Dağıtım notları, dağıtımın ardından süregelen bir kaç hafta
içerisinde daha fazla geliştirilip diğer dillere çevrilecektir.
18: http://www.debian.org/releases/squeeze/releasenotes
19: http://www.debian.org/releases/squeeze/installmanual
Debian Hakkında
---------------
Debian İnternet aracılığıyla iş birliği yapan tüm dünyada binlerce
gönüllü tarafından geliştirilen bir özgür işletim sistemdir.
Debian projesinin gücü; gönüllü tabanlı olması,
Debian Sosyal Sözleşmesi ve Özgür Yazılım'a bağlılığı ve
kendini olabilecek en iyi işletim sistemi olmaya adamasından gelmektedir.
Debian 6.0 bu yoldaki diğer bir adımdır.
Ulaşım Bilgileri
----------------
Daha fazla bilgi için lütfen Debian web sayfalarını http://www.debian.org/
adresinden ziyaret ediniz veya <press@debian.org> adresine e-posta gönderiniz.
Reply to: